Meer verleden dan toekomst

Er ligt een deken over mijn bestaan. Mijn ogen krimpen in mijn gezicht. Ik voel de afgrond naderen en doe niets om van koers te veranderen. Als een bang dier in wit licht zit ik en wacht op het onheil. Louis heeft verkeerde keuzes gemaakt waardoor zijn leven waardeloos werd. Het huwelijk met Yvonne was daar een van. Hij had eerder in moeten grijpen. En bij sturen. Dan was alles anders geweest. Dan had hij die hartaanval niet gekregen.
De dagen na zijn begrafenis komen oude vrienden van hem langs. Ze vertellen over vroeger, over het soort man dat hij was. Rond zijn vijftigste heeft hij zich af laten kopen. Hij verkocht zijn kunsthandel onder de voorwaarde dat hij nooit meer iets in de kunst zou doen. Daarmee goot hij de jus uit zijn leven en verloor het vermogen te dansen. Hij werd de knorrige oude man die in mijn taxi stapte.
Het is net of je op een gegeven moment als je meer verleden dan toekomst hebt, het zwaartepunt legt op wat voorbij is en de toekomst niet meer stuurt. De weg voor je ligt vast en wijst steevast in de richting van de dood. Je kunt niet meer bijbuigen of omdraaien. Hoe meer je dat probeert, des te zieliger wordt het.
Hoe word je oud? Ma koos voor dementie. Wat kies ik? Hoe krijgen die anderen het voor elkaar zo zorgeloos op terrassen te zitten? Voelen ze dan niet ook dat ze iets moeten doen. Maar wat dan? Wat kun je doen om de traagheid van de dagen te doorbreken en invulling te geven. Als je daar op mijn leeftijd nog niet achter bent, kom je er nooit meer achter. Je bent niet langer een belofte aan jezelf. Je bent je eigen vleesgeworden nachtmerrie. Steeds herinner je jezelf aan je lege bestaan. Wat is nodig om het te vullen en juichend op te staan over weer een nieuwe dag. Hoe genieten?
Routines helpen om niet na te denken over de zin. Tot je natuurlijk op de zoveelste vakantie in Frankrijk je afvraagt waar je je dagen mee slijt.
Is het een fase waar je doorheen moet, zoals de puberteit? Niemand heeft me geleerd hoe ik oud moet worden. Hoe om te gaan met het half lege glas. Dat niet meer bijgeschonken wordt. Wat als ik doodga en niets van mijn leven heb gemaakt? Wat is dat eigenlijk, iets van je leven maken? Ik verlang terug naar de zorgeloosheid die me hier heeft gebracht, naar het gebrek aan diepgang. De dwaling die de verkeerde kant op wees.
Ik ben bang voor de dood. Daarom kan het maar beter snel gebeurd zijn. Dan ben ik er vanaf. Net als wanneer je een toespraak moet houden met bibberende knieën voor een onwillig publiek. Je laat de kans voorbijgaan om iets van belang te zeggen omdat je wilt dat het zo snel mogelijk over is en je van de houten verhoging af mag stappen. Je durft jezelf niet te relativeren omdat anderen het dan misschien ook gaan doen. Je kijkt niet met open blik de zaal in, maar mompelt onverstaanbaar gemeenplaatsen. Je leeft niet. Je gaat al in je kist liggen en wacht. Op het onvermijdelijke. In de hoop en even grote vrees dat het snel voorbij is.

Uit: Samya, verkocht (werktitel)
Afbeelding: Detail, Joost Sicking


###