Pakistan's Black Law

Update 31.10.2018:
Today: Asia Bibi is to be immediately released at courts orders. But protests erupt in Pakistan

Original blog 08.09.2012: Asia Bibi is on death row in a Pakistan jail. She has been imprisoned on June 14^th 2009. The crime she committed is blasphemy.

Since the case of blasphemy girl Rimsha came out, the spots are back on the equal macabre situation Asia is in. Anne Isabelle Tollet wrote her story. The book is called Blasphème and Mrs Tollet used Asia’s own words and recordings. Asia is in a prison cell in which she can touch both walls just by spreading her arms. There are no sanitary provisions, no windows. And it is hot.

Mrs Tollet was not allowed to visit Asia. She interviewed her through her husband who can visit once a week.

The family is on the run, from shelter to shelter, but they have a small income: the revenues of the book. Ironically Asia’s own daughters will not be able to read it. They don’t go to school due to the continuous running and hiding.

The story goes something like this. Asia, an illiterate Christian mother of five, worked in the fields with other women from the village where she lived. The other women, without exception, worshipped Allah. The work was hard that day. It was warm, 45 Celsius in the shade. Asia got thirsty. She went to the well to drink a little water. Her colleagues told her she could not take water like this. It had become impure because of her. Asia told her co-workers that in her view the prophet Mohammed would not mind them drinking from the same cup. This was a mistake. But she could make up for it. The only thing she had to do was to convert to Islam. ‘I respect Islam and the Prophet Mohammed’, Asia replied, but I believe in Jesus Christ’. These answers signed her death verdict. The women went to the local Mullah and he arranged for Asia to be arrested and thrown in jail. It has been more than three years today.

In Pakistan the Blasphemy Law is the most feared and oppressive legal rule. It is commonly known (and a much used tool) that the accusation of blasphemy alone is enough to ruin an opponents’ life. In theory the law, also known as Black Law, protects all religions, Islam as much as Christianity, Judaism or Hinduism equally. But in this country with a 97% Muslim population, minorities live the harsh life. Christians try to go by unnoticed. They work the lower jobs and live in poor conditions. Of all convicted under the Black Law 50% is Muslim, the other half is of a different religion. Three percent of the population delivers half of the convicted blasphemers.

Asia Bibi is one of them and the only woman on death row. She was supported by the Muslim governor of her region Punjab, Mr. Salman Taseer, and by the Minister of Minorities, Mr. Shahbaz Bhatti. Both leaders have been brutally killed because of their public support for Asia and for questioning the Blasphemy law.

Islamic fundamentalists threaten to throw the country in chaos, should the government try to change this draconic version of both the Shariah Law and its’ previous European sibling implemented by the Spanish Inquisition. Most common Pakistani seem to endure this sword of Damocles submissively.

In August 2012 a young Christian girl named Rimsha Masih was arrested for burning pages of the Qur’an. Charges: Blasphemy. The girl was no older then fourteen years. She was as innocent as a flower in springtime, due to her young age and alleged suffering of Down’s syndrome. Illiterate and poor Rimsha lived in a run-down shack in one of Islamabad’s slums. Her arrest led to worldwide protests. Especially when it came out that three witnesses had seen how the local Mullah, a man called Chishti, tore some pages out of a Qur’an and placed them with the ashes that were the proof of Rimsha’s blasphemy.

Rimsha stayed in a heavily guarded prison for more then three weeks before the judge granted her bail. This is the same prison, where the murderer of Mr. Taseer is being held. That man, by the way, is widely praised for his crime: ‘killing a blasphemer’.

In Rimsha’s story a rejected lover, a greedy landowner and powerplay by a little Mullah added up to the events that made the girl victim to the Black Law. She was an easy puppet, at least so it seemed. Her allegedly blasphemous act led to the Christians fleeing the neighbourhood, making room for more worshippers in the local Mosque. The international row as well as protesting Pakistani civilians saved Rimsha from rotting in a cell for many years.

Moreover, Rimsha has become the first person able to bail out under the Black Law. That is the good news, setting a precedent for other courts.

But, the bail is 1 million Pakistani rupees ($ 10.500) an enormous amount of money for a girl from the slums. An awkward decision, the bail sum is twice the price that fundamentalists put on the head of Asia. Extremists apparently are afraid the Pakistani authorities will not execute the death verdict. The local Mullah Qari Mohammed Salim reacted to BBC News: ‘If the law punishes somebody for blasphemy, and that person is pardoned, then we will take the law in our hands’.

As unlikely as it is for Asia to regain her freedom, it is for Rimsha.

Even if her bail is set and she is let out of prison. Apart from the police investigation that goes on, and can flip like a coin from one side to the other, she risks being violated, even killed, by a vigilante group or a silent aggressor, like other accused blasphemers have been before. Her lawyer claims she will need an armoured vehicle and bodyguards to protect her.

One young girl, one forty-four year old mother and many others suffer under the Black Law that has Pakistan in its’ grip. Politicians are afraid to tackle it. Judges and lawyers flee the country after defending its’ victims.

Pakistan seems to be in deadlock, but at least there is some movement and discussion over the Black Law. Muslim leaders are open for a change, a small change, but a change: Accusers of blasphemy that come up with false allegations will be judged under the same law. This is what happens today to the Mullah who allegedly framed Rimsha.

This minor change may lead to less false accusations after personal disputes and vendetta’s and at least some sort of dialogue on the Black Law starts, but it is no way near a real solution for the Pakistani civil society.

This article is among others based on:

BBC News - Pakistani Christian Asia Bibi 'has price on her head'.pdf

Freed Pakistani Christian girl 'will needarmoured vehicle to protect her' | World news | guardian.co.uk.pdf

Christian woman sentenced to death inPakistan 'for blasphemy' - Telegraph.pdf

Asia Bibi Still Faces Death Over‘Blasphemy’ Charges in Pakistan | Video | TheBlaze.com.pdf

More on Rimsha on this blog (in Dutch)

Rimsha en de godslasteraars

Rimsha en de dollars

Rimsha en de dollars

De BBC toont een filmpje van een kleine figuur met een wit laken over haar hoofd en bijna hele lichaam. Ze is omringd door een cordon gewichtig kijkende agenten. Ze stapt in de boevenwagen. Op weg naar de rechtbank in Islamabad, Pakistan.

Rimsha, het minderjarige meisje dat terecht staat wegens blasfemie, wordt vrijgelaten op borgtocht. De borg bestaat uit twee gelijke bedragen. De som is in totaal een miljoen Pakistaanse Roepi’s, wat neerkomt op $10.500,- ofwel €8.300,-.

Ze is dus (nog) niet vrijgesproken van ontheiliging van de Koran. Haar zaak wordt verder onderzocht. Is ze uit de gevangenis? Onbekend. Hoe kan ze ooit aan het bedrag voor de borg komen? Waar haalt een tiener uit de sloppenwijk van Islamabad meer dan 10.000 dollar vandaan?

Mocht er een ‘sponsor’ zijn en Rimsha komt inderdaad vrij, wie garandeert dan haar veiligheid? De zwarte wet van Pakistan heeft veel handhavers. Burgers die vinden dat ze op de letter nageleefd moet worden. Godslastering is een uiterst gevoelig onderwerp in het land met 180 miljoen inwoners, waarvan 97% de Islam aanhangt. Alleen al de beschuldiging van blasfemie kan iemand z’n leven kosten.

De situatie heeft veel weg van de Spaanse Inquisitie die in Europa zogenoemde onverbeterlijke ketters (Joden, Protestanten en Moslims) op de brandstapel liet zetten onder toezicht van juichende menigtes.

De Pakistaanse blasfemie wet staat nu ter discussie. En wel op een zeer vreemde manier. Islamitische leiders in Pakistan waaronder Tahir Ashrafi van de All Pakistan Ulema Council, hebben het de afgelopen week opgenomen voor Rimsha en stellen een wijziging voor die in kort hierop neerkomt: Iemand die een ander vals beschuldigt van blasfemie, wordt zelf berecht onder de zwarte wet.

Hetgeen Mullah Chishti nu lijkt te overkomen. Chishti is de imam die pagina’s van de Koran in het plastik zakje met as van Rimsha zou hebben gestopt om de zaak tegen haar te versterken.

De vraag is natuurlijk of hij wel terecht beschuldigd is. De man zelf ontkent de aantijgingen.

De blog Rimsha en de godslasteraars van donderdag 6 september 2012 gaat over wat Rimsha is overkomen voordat de rechtbank in Islamabad de borg vaststelde.

Bronnen:

BBC News – Pakistan blasphemy case girl granted bail, 07.09.2012

The Express Tribune – Court grants bail to Rimsha 07.09.2012

The Guardian - Pakistani Christian girl accused of blasphemy to be freed from jail 07.09.2012

Twitter

Deze blog is eerder vandaag verschenen bij Dewereldmorgen.be

Rimsha en de godslasteraars

Haar naam schijnt zoiets te betekenen als het mooiste meisje dat je ooit gezien hebt, of zult zien. Haar ogen loensen licht op de enige foto die ik van haar ken. Haar leeftijd wordt betwist, maar men is het erover eens dat ze niet ouder dan veertien jaar kan zijn. Sommigen beweren dat ze lijdt aan het syndroom van Down. Ze heeft de raafzwarte haren die Indiase en Pakistaanse vrouwen met elkaar gemeen hebben, glanzend en bijna net zo geliefd door pruikenmakers als de beroemde Braziliaanse haren. Ze is wereldnieuws, maar waarschijnlijk weet ze daar zelf niets van.

Rimsha Masih uit Mehrabad in Pakistan zit in een zwaarbewaakte gevangenis, beschuldigd van de gevaarlijkste misstap denkbaar: blasfemie. Daar staat de doodstraf op, of levenslang. Al bijna drie weken. Een klein meisje in een cel. Omdat ze pagina’s uit de Koran zou hebben verbrand. Dit analfabete meisje uit een sloppenwijk. Een Christen meisje. En deze laatste toevoeging is het hete vuur in Rimsha’s hel: Ze is geboren in een gezin met de verkeerde religie op de verkeerde plaats in de verkeerde tijd tussen een heleboel verkeerde mensen met conflicterende, en ja ook verkeerde, belangen.

De plaatselijke imam, Khalid Jadoon Chishti, deed aangifte. Hij was op de hoogte gebracht van Rimsha’s misdaad (de verbranding van pagina’s uit het heilige boek) door een buurman van het meisje. Er wordt gefluisterd dat diezelfde buurjongen de oudere zus van Rimsha ten huwelijk had gevraagd, en was afgewezen. Een wraakzuchtige gewezen aanbidder, zelf analfabeet en niet in staat de Koran te lezen.

De blasfemie wet in Pakistan staat erom bekend dat deze gebruikt wordt om persoonlijke vetes uit te vechten. Shotgun, no challenge. Als je van iemand af wil, beschuldig je hem of haar van blasfemie. Het is zelfs levensgevaarlijk om aan de wet te tornen of het publiekelijk op te nemen voor een slachtoffer van de barbaarse regel.

Twee prominente politici Salman Taseer en Shahbaz Bhatti hebben dit met hun leven moeten bekopen, vorig jaar nog. Salman Taseer werd nota bene vermoord door zijn eigen lijfwacht, nadat hij het opnam voor de Christelijke Asia Bibi die was veroordeeld onder de ‘zwarte wet’. Zijn moordenaar wordt door velen bewierookt als een nationale held. De rechter die hem schuldig verklaarde, is het land ontvlucht en Asia Bibi zit nog gevangen.

Alleen al door de beschuldiging van godslastering, is het leven van de minderjarige Rimsha in gevaar. En daarmee dat van haar familie en buren. Die zijn massaal uit hun gehuurde krotten weggetrokken. Saignant detail is dat de verhuurder een rijke Moslim is die behalve huisbaas ook werkgever is van Christenen. Amjad is een soort koppelbaas van goedkope arbeidskrachten voor huishoudelijke en lage baantjes. Uit angst voor represailles vluchtten de Christelijke buren van Rimsha na haar arrestatie massaal weg uit hun vervallen huizen en kwamen ook niet opdagen voor werk. Dubbel verlies voor Amjad.

Op zaterdag 2 september arresteerde de Pakistaanse politie imam Khalid Jadoon Chishti. Aanklacht: blasfemie. Getuigen hebben verklaard dat Chisthi pagina’s uit de Koran scheurde en bij de as deed die als bewijs diende dat Rimsha aan heilig boekverbranding deed.

Ondertussen scharen leiders uit de Pakistaanse en Indiase Moslim gemeenschap zich achter het jonge meisje en roepen om herziening van de wet. Volgens boze tongen doen ze dit enkel om deze wet te kunnen handhaven.

Kortom: iedereen houdt zich ermee bezig en de meesten doen dat uit eigen belang, om geld of macht. Christenen en Moslims slijpen hun messen voor weer een religieus dispuut dat, zoals zo vaak, nare gevolgen kan hebben en waar de allerarmsten ongetwijfeld weer de dupe van zullen zijn. De hele Rimsha-kwestie wordt door Islamofoben aangegrepen om maar weer eens aan te tonen hoe ‘achterlijk’ die godsdienst is.

En ondertussen zit een tiener in een rottende cel zich af te vragen wat er ‘in Godsnaam’ is gebeurd. Al bijna drie weken.

Morgen wordt ze voorgeleid.

Haar ouders hebben een petitie geopend op Avaaz, gericht aan de Pakistaanse president Zardari: Save my daughter! Op donderdag 7 september 2012 om 14.33h hebben 1.051.426 mensen getekend. En dat is geen geloofskwestie, geen hebzucht, geen machtsstrijd, maar gewoon menselijk medeleven voor een kind dat onrecht is aangedaan. Zwaar onrecht. De eigenlijke godslasteraars zijn degenen die haar dit aandoen én de gelaten toeschouwers, ongeacht het geloof dat zij wel of niet aanhangen.

Foto van Avaaz, website voor petities

Bovenstaande tekst is gepubliceerd bij DeWereldMorgen.be en gebaseerd op:

Guardian World Pakistani girl accused of Qur'an burning could face death penalty, 19.08.2012

Asianews.it Free Rimsha Masih, the 11-year-old disabled girl arrested for blasphemy, Indian leader says, 25.08.2012

Persecution, What’s next for jailed Pakistani Christian girl? 27.08.2012  

Guardian UK Pakistani Muslim leaders support Christian girl accused of blasphemy 27.08.2012,

Guardian Pakistani girl accused of Qur'an burning is a minor, say medics, 28.08. 2012,

CNN Police: Muslim cleric framed girl in Pakistan blasphemy case 02.09.2012,

The Express Tribune When will Rimsha be released? 05.09.2012

The news, The economics of hate, 06.09.2012

en op berichten en direct messages van Pakistaanse twitteraars

###

Sharing one with nonfiXe: a brief look into Only Winners

Only Winners is difficult to summarize, because of the richness of the material. It contains an inspiring philosophy for change to a society with Only Winners, a Joint Effort Society. The book offers a working method, new conceptual framework and toolbox for practice as well.

With the help of grand masters, such as Jacques Derrida, Michel Foucault, Donella Meadows, Jean Paul Sartre, Joseph Schumpeter, John Stuart Mill, John Keanes and many others, the writers developed a philosophy for sustainable development that is hard to oppose, since all win.

Ecology is the new bottom-line for wellbeing, peace and economical growth. Man has to partner with nature, and with other men. Man has to learn to dance with systems, as well. For one never knows the side-effect when interfering in a complexity. Agility, flexibility and being connected can work for a sustainable development. Especially when the grass-root is supported by the top and vice verse. The behaviour of one person, the freedom and responsibility of all, rooted in a true democracy – of which the Harvard Mutual Gains Approach is one exponent - and innovations in production, services and communication together do the trick.

The heart of the matter can be found in the Only Winners Matrix that is intended to inspire and guide into new thinking and doing. The Matrix is not a fixed model, but dynamic and therefore applicable to different situations and issues.

It consists of three development stages: destruction – deconstruction – construction. These tend to occur one after the other in daily life. They root in the S-curve of economist Richard N. Foster as well as in Jacques Derrida’s thinking.

Next to the phases there are solution-finding clusters: behaviour – technology (including procedures) – decision-making.

The development phases and the solution-finding clusters are set on two axes and form a matrix, the Only Winners Matrix. This matrix is loaded with concepts. These concepts are changeable, even for new concepts, as long as they obey seven criteria – of which four are based on the Natural Step Approach.

You can read more on Only Winners at www.ecolutie.nl in English and Dutch. There a different summary can be found as well, in English, Spanish, German and Dutch.

Image: Barend van Hoek, pencil on paper, 2012. From: Allemaal Winnen, naar een andere wereld. Auteur: Frank van Empel. Publisher: Studio nonfiXe

This article originally appeared on www.nonfixe.nl

Allemaal Winnen, ISBN 978.94.90665.043 / e-versie, ISBN 978.94.90665.050

###

De beer is los

Het is niet langer de vraag of we sociale media gebruiken. Het is de vraag hoe we dat doen. Dat gaat veel dieper en verder dan vrienden of ontvrienden, volgen of ontvolgen. Of je jezelf ermee verrijkt of verarmt, dat is aan jou.

Daarnaast bepaalt je mensbeeld in hoeverre je steeds over je virtuele schouder heen kijkt naar eventuele misbruikers. Datzelfde doe je op straat; Zeg je de tegemoet lopende vreemdeling goedendag, of steek je over met je gezicht afgewend? De meesten van ons reageren op intuïtie en zullen de ene keer vriendelijk knikken en bij een ander maar liever oversteken.

In feite kennen we de voor- en nadelen van virtueel leven allemaal al. Je geeft je hele hebben en houden bloot aan een onzichtbaar, ontelbaar publiek. De commercie maakt er dankbaar (mis)gebruik van. Je vrienden zijn geen echte vrienden. In een aantal gevallen ken je de facebookmakkers niet eens. En, facebook is advertisement for oneself. Je creëert een avatar, laat de wereld weten dat je een boek hebt geschreven, een film gemaakt of een optreden hebt.

Allemaal waar, maar er is ook een andere kant aan de sociale media. Je kunt facebook beschouwen als een grote winkelstraat, wandelpromenade en bibliotheek, waar je doorheen loopt en steeds weer vrienden tegenkomt. Vrienden die ver weg wonen of je buren zijn, die je van heel vroeger kent of waar je gisteren nog naast zat in de bus. Je wandelt ze voorbij, sommigen raak je even aan (like) en bij anderen sta je stil (comment). Door de korte updates weet je in grote lijnen wat ze bezig houdt. Je vraagt aan Jacques hoe zijn expositie was. Je reageert op Josefien haar verjaardag. Omdat je weet dat Juul net gescheiden is, vraag je via de privé chat aan haar hoe het met haar gaat. Ook al is ze verhuisd en woont ze momenteel honderden kilometers bij je vandaan. Dit gesprek is tussen jou en haar en je kunt het op ieder gewenst moment voortzetten.

Kortom, als je jezelf een beetje inhoudt en niet op zoek gaat naar vrienden die je niet kent en die je tijdlijn alleen maar vervuilen met hun berichten, dan is het een prachtige manier om contact te onderhouden met mensen die je anders uit het oog zou verliezen.

En passant lees je in the Guardian of je volgt het nieuws op AlJazeera. Door facebook en de andere sociale media kun je kennis nemen van andere invalshoeken dan de klassiekers, zoals daar zijn de Nederlandse dagbladen en televisieprogramma’s. De wereld ligt voor je open. Je kunt zo diep gaan als je wilt. Je kunt zo oppervlakkig blijven als je wilt.

Blijft het privacy-deel. Je kunt je profiel afschermen, dat klopt, maar of het dan ook daadwerkelijk beschermd is tegen marketeers of kwaadwillende overheden? In feite gelooft niemand dat. De vraag is of dat zo erg is. Bonus- en andere kortingskaarten registreren, naast de pinpas (!), ons koopgedrag. Als we een marathon lopen, staan de foto’s van het gevecht tegen jezelf binnen een mum van tijd online. Camera’s registeren bewegingen op straat. Voor een legitimatiebewijs moet je een vingerafdruk afgeven. Als je parkeert, betaal je met een chipknip nadat je het kenteken van je auto hebt ingevoerd. Sommigen hebben een slimme meter, die registreert precies hoeveel stroom je wanneer gebruikt. Kortom, alles wat er over jou te weten valt, is al bekend.

Daarnaast, daarom, ontwikkelen mensen een extra zintuig voor wat wel en wat niet echt is, ook in de virtuele wereld en tegelijkertijd over wat wel en niet te delen – vandaar ook de hoeveelheid nietszeggende berichten of advertisements for oneself. Ze doen dat met vallen en opstaan. Ik durf te beweren dat de generatie die nu geboren wordt, straks een legertje pubers vormt met een feilloos gevoel voor virtueel informatie delen en opnemen.

De facebookers, twitteraars, pinteresters etcetera werken bovendien samen in onverwachte coalities. Wereldwijd zijn er meer dan 800 miljoen facebook gebruikers. Zij groeperen op issue, op wat hen bindt. De hoeveelheid privé informatie die gedeeld wordt, geeft het medium macht, maar ook de gebruikers. Zodra zich iets voordoet wat men onacceptabel acht, komt de massa in opstand. En die massa weet elkaar te vinden over landsgrenzen heen, over de diverse sociale media heen.

De echte machthebber hier is Google. Die beheerst het spel. Totdat, er een tweede Google de ether in gaat, en een derde. ‘De beer is los’, zou een oude keuterboer roepen. De sociale media vormen een rizoom, een wortelstok die zich ondergronds vertakt en op onverwachte plaatsen de kop boven steekt. Dit ondergrondse netwerk – iedereen met een tuin kent de natuurlijke varianten zoals zevenblad die onuitroeibaar lijken – bouwt van onderop, is flexibel en vormt stevige netwerken.

De zelforganisatie die daaruit ontstaat, tussen mensen, kan zoals we hebben gezien dictators omverwerpen. En ja, ook terroristische netwerken dienen. Het systeem van de sociale media kent geen waardeoordeel. Het heeft geen moraal. De ethiek van de individuele gebruiker bepaalt hoe deze daarmee omgaat. Net zoals je met een hockeystick kunt hockeyen, maar evengoed iemand kunt doodknuppelen.

###

Geld als Brabant Water

Mijn naam is Brabant Water. Ik voorzie 2.4 miljoen Brabanders van Water. Een eerste levensbehoefte. Mijn klanten kunnen niet bij me weg, tenzij ze verhuizen naar een andere regio. Dat is wel zo gemakkelijk.

Ik heb mijn missie op de website geschreven. Mijn missie kent begrippen, staat er. ‘Begrippen als klantgerichtheid, kostenbewustzijn, gezondheid, veiligheid en zorg voor onze omgeving.’

Een goed verstaander hoeft niet verder te lezen, want een missie die begrippen kent, die bestaat niet.

Een visie heb ik niet.

Ik stel me voor door trots te vermelden hoeveel mensen afhankelijk van me zijn. Daarna volgen twee jubelende alinea’s over hoe bereikbaar ik ben per telefoon. Dat is heel fijn, mensen die me bellen hoeven niet lang te wachten.

Ik stuur geen rekeningen achteraf, ik word vooraf betaald.

Die voorschotten gaan via automatische incasso. Dat is lekker gemakkelijk.

Als iemand z’n voorschot niet betaalt, stuur ik een aanmaning. Sommige mensen reageren daar niet op. Misschien zijn ze lui. Misschien zijn ze slordig. Misschien kunnen ze het bedrag niet betalen. Dat weet ik natuurlijk niet. Het is niet mijn zaak.

De maand daarna krijg ik betaald en de maand daarop ook. Het gaat over € 77,-.

Na drie maanden vind ik het welletjes. Ik stuur een van mijn mensen naar dat adres met een simpele boodschap: dokken of ik sluit je af. Daarop zet ik een boete van € 74,50. Gewoon omdat het kan.

Mijn missie die niet bestaat, kent namelijk het begrip maatschappelijke verantwoordelijkheid niet. Ik wil geld als water.

Dat er zoiets bestaat als een gangbaar maximum tarief voor incassokosten, dat weten mijn klanten toch niet. Tot een bedrag van € 250,- kan ik namelijk maar € 44,03 boete opleggen, vindt de rechter. En per 1 juli zelfs nog minder: maximaal 15%. Dat is dus € 11,55 over € 77-.

Het is niet bij me opgekomen om deze nieuwe regel eerder toe te passen. Ik ben gekke Henkie niet. Ik ben Brabant Water. Ik voorzie 2.4 miljoen mensen van drinkwater en zij moeten mij daarvoor betalen. Als je me wilt spreken, neem ik zeker binnen 30 seconden de telefoon op. De mevrouw aan de telefoon weet dat er binnenkort iets verandert bij het opleggen van boetes, maar hoe dat precies in elkaar zit, dat is haar nog niet verteld.

Als je een klacht wil indienen, noteert ze dat en je krijgt er een schriftelijke bevestiging van. Die komt waarschijnlijk tegelijkertijd met de monteur die de kraan dichtdraait omdat je € 77,- bent vergeten te betalen en de zeven dagen tijd die je nu hebt om het bedrag op de rekening van Brabant Water te krijgen, je geld tussen de banken in hangt. Tenzij je natuurlijk naar het postkantoor loopt, nog wat extra euri’s neerlegt en met spoed het dreigende watertekort afwendt.

Gelukkig regent het.

###

The gyspy woman knows

Frank just gave me Mis-measuring our lives, why GDP doesn’t add up, which is a report by the commission on the measurement of economic performance and social progress, installed by former president of France, Nicolas Sarkozy. The commission was headed by two Nobel prize winners Joseph Stiglitz and Amartya Sen and by the French economist Jean-Paul Fitoussi. The report dates from September 2009.

‘Read the foreword by Nicolas Sarkozy,’ Frank urged me. ‘It is beautiful and inspiring, just like the constitution of the EU. Why didn’t he live up to it?

I read the nine pages with increasing astonishment. ‘I hold a firm belief’, the then president of France starts his passionate plea, ‘We will not change our behavior unless we change the ways we measure our economic performance.’ Mr Sarkozy arguments that the way we measure economic growth no longer represents the reality of people’s lives. ‘If leisure has no accounting value because it is essentially filled with nonmarket activities such as sports and culture, this means that we are putting the criterion of high productivity above that of the realization of human potential, contrary to the humanist values that we proclaim. Who could imagine that this won’t have consequences?

[…] ‘if we count activities that lengthen the distance between home and work and increase insecurity and exclusion as positive contributions to progress; if ever-growing nervous tension, stress, and anxiety undermine society, and the ever-greater resources devoted to fighting their effects are included in economic growth – if we do all this, then what, concretely, is left of our notion of progress?’

The bell rings. A gypsy woman – she must be over sixty years old - stands before my front door. She is at least two feet smaller than I am. At her side is a children’s carrier, filled with plastic gloves for cleaning, vegetables, perfumes and other this and thats. The woman looks up to me with watery brown eyes that once must have shone. From where I stand, I can see her hair needs dying. I tower above her wearing an expensive dress given to me the day before by my mother in law. It is the kind of dress I would have loved at first sight but never would imagine buying. But my mother in law did. She bought it and today I am wearing it, while the poor woman at my doorstep is telling me her story.

I do not listen to her words because I know the words. These are the words of a beggar. She puts in a little lie to gain empathy. She talks about children in distress whose school burned down. She knows that kids soften people’s hearts. She needs money urgently. Even though she doesn’t explain her real pain with words, she explains it by ringing my bell and asking me to buy any of her goods, making up a story that will transfer my money into her pocket.

I tell her I don’t have money either while leaning against the doorpost in my too expensive dress. She smiles. Then she looks up to the sky greying with rainclouds and the old woman blesses me – may God give me Good Health and Happiness - and she moves on, to ring the next bell. I feel some itching.

Mr Sarkozy calls the discrepancy between what is in the statistics of economists and repeated over and over by country leaders and politicians and what is the reality for many a civilian, one of the reasons why people feel deceived by policymakers and politicians: ‘Who could fail to understand why those who had lost their home, their job, their pension, would feel deceived?’

He makes a strong plea for what is called the capability approach that drastically changes the ways we think. The capability approach views the success of society in terms of individual wellbeing and freedom. It includes environmental issues that threaten health or happiness.

The gypsy lady walks down the street. She is getting tired. Rain pours down, wetting her goods, soaking her clothes. She starts to cough. Maybe she’ll take the bus instead of walking home, she ponders. But the bus costs €3 and that will set her back ten percent of what she earned today, which was just enough to buy her grandson new football shoes for his birthday. ‘Sports are important for a child,’ she thinks.

###

mis-kraam

was je nog
vol en levendig
in een toekomst
geworteld
aarde gedragen
Hel
bleef in de kaarsen
die niet doven
Heb
Ik
Een
Fout
Gemaakt
die
onherstelbaar
is

###

Thuis met een andere naam

'Ik ben thuis!' Op de achtergrond schreeuwen kinderen.

Zo klinken de stemmen van peuters, ik denk dat het peuters zijn. Ze had beloofd te bellen als ze thuis was. Het duurde drie dagen. Vodafone! Zo blijkt. Niet de telecom van haar land.

'Kwam je door de douane?' - Stilte - 'Ja' - Stilte - 'Ik heb nu een andere naam.' - Stilte - 'Mijn moeder is blij. Ik ook.'

Dus ze is terug en veilig. Ze heeft haar naam ervoor opgegeven. Leeft met een valse identiteit in haar geboorteland. Het meisje met de krachtige benen, de sterke wil en de drang naar vrijheid. Die brachten haar naar Nederland. En ook weer terug. Wij wilden haar niet.

Het ga je goed, meisje met nieuwe naam. Jij kunt alles.

###

Schemering

En daar lopen ze dan, achter de rolstoel. Het had ook een rollator kunnen zijn. Die leeftijd hebben ze inmiddels wel. De twee vrouwen die hun mannen voortduwen voorbij mijn raam. Wat zijn ze? Zestig, zeventig jaar. Kwiek pratend. De echtgenoten kwijlend in hun slaap voortgeduwd. Ik luister hen na. De lage stappen van de lage hakken klinken door de woorden.

Ondertussen zit het meisje in het vliegtuig op weg naar haar moeder.
Ze praten over het verleden alsof het de toekomst is. Het meisje in het vliegtuig luistert stil. Het voorland, het vaderland. Stiekem kijkt ze naar de man links van haar. Hij slaapt met zijn mond open. Licht gesnurk met een vage geur van whisky.
Ze denkt over de toekomst in de verleden tijd.

Een hond blaft en ergert de buren. De moeder van het meisje slaapt vannacht niet. Morgenvroeg ziet ze haar dochter na vijf jaar.

De vrouwen met de rolstoelen draaien de hoek om. Geraas overstemt hun gesprek. Ze staan een moment stil en kijken naar boven. Even zijn ze in een rechte lijn verbonden: het meisje met het voorland en de vrouwen met het achterland. De lucht trilt. Een passerende fietser merkt het niet. De vrouwen doen een knoop van hun jas dicht. Het meisje in het vliegtuig trekt haar sjaal over haar hoofd.

Dan valt de schaduw in de laatste schemering.

afbeelding: Stad van de mens, Joost Sicking, hout en verf, 1969

###

LEES

Ik schrijf niet. ik SCHREEUW.
De woorden zijn fysiek en hard.
Tetterend in je oren. Beukend tegen je borst. Hees word ik ervan.
En wat doe jij? Je sust. Je wiegt.
Je leest niet. Je hoort niet.
Hier een prijsje. Daar een compliment.
Vorm Vorm VORM
Geen inhoud
Nooit INHOUD

Hoe kun je? Hoe durf je? Te prijzen wat je niet kent

LEES de SCHREEUW

Verafschuw de woorden
Om wat ze betekenen

Heb de woorden lief
Om wat ze betekenen

Kies

###

Ik zal je missen

Ze gaat. Ze vertrekt. Uit een laag land waar ze om hulp vroeg, maar niet kreeg. Ze wilde bijdragen. Ze droeg bij. Zoveel haar sterke schouders konden dragen. Op krachtige benen. Het enige wat ze terug verlangde was Vrijheid. Vrijheid van bewegen. Vrij om te werken, te lachen en lief te hebben.

Maar dat zit er GODNONDEJU niet in. Want wij zijn bang voor haar. Stel dat ze mijn huis pikt, of mijn baan. Ook al is zij twintig en ben ik zestig of zeventig of dertig voor mijn part. Ook al wil ze voor me zorgen als ik dat zelf niet meer kan.
Ook al wordt ze weer misbruikt, als ze terug keert. Ook al moet ze de gevangenis in. Dat moet ze hier trouwens ook. Want ze heeft niet de juiste papieren. Die zal ze nooit krijgen. Welke verkrachter schrijft een verklaring? Welke onderdrukker zet een stempel en handtekening onder zijn misdaden? Geen bewijs... Oh jawel. Bewijs genoeg. Maar niet in het juiste format. Ze liegen toch allemaal?!?

De verklaring van de Universele Rechten van de Mens gaat voor haar niet op. Had ze maar ergens anders geboren moeten worden. Eigen schuld. Kan ik er wat aan doen? We kunnen ze toch niet allemaal toelaten? Nederland is al zo vol. Ze komen gewoon een uitkering trekken. Ja profiteurs dat zijn het, allemaal. Van de Grieken (die hebben echt nog nooit gewerkt en kloppen nu bij ons aan) tot de Tsjetenen (crimineel, ik zeg je, crimineel!!). Van de Chinezen (nou ja, die werken tenminste, koken redelijk goed en vooral goedkoop en lossen hun zaakjes onderling op) tot de Turken (importeren vrouwen en ontvoeren kinderen in de naam van de Islam, echt waar). Van de Marokkanen (allemaal last van ADHD, kijk maar om je heen, en ze bevolken onze gevangenissen, jaa.. van belastinggeld) tot de Irakezen (kunnen best terug).
Ze sturen hun kinderen. Jaaa, kijk maar naar Mauro. Spelen op ons sentiment. En dan komen ze er achter aan. Ik zweer je. Over tien jaar herken je Nederland niet meer. Kun je niet meer praten met je buren, want ze verrekken het gewoon om zich aan te passen.

Dit Lage Land. Met de Lage Standaard. Waar de kou muren om mensen heen trekt. Waar oude mensen vereenzamen. Waar jongeren geen opleiding krijgen. Waar kunst een hobby is en geen vak. Waar ministers mogen liegen om hun baan te behouden. Waar onschuldigen in gevangenissen belanden om een papieren reden. Waar we allemaal in zo veel en zo groot mogelijke auto's willen rijden over de paar honderd gestrekte kilometers A2. Waar Europa een vloekwoord dreigt te worden. Dit is echt een land waarvan de grenzen gesloten moeten blijven.

Ter bescherming van de rest van de wereld. Houd de bekrompenheid binnen Neerlands grenzen. Er is veel buitenland. Dan is er voor miljarden mensen tenminste nog hoop.

Voor haar die vertrekt.
Ik zal je missen.

###

Liever het gevaar thuis

Trots toont ze haar paspoort en een groene kaart waarop de vreemdelingen politie heeft aangetekend dat ze vrijwillig terugkeert. Ze is vastbesloten. 'Ik kwam hier op zoek naar vrijheid. In het begin liep ik rechtop met lichte schouders. Toen werd ik illegaal. Het eerste jaar ging het nog wel. Het tweede jaar werd al moeilijker. Ik heb goede kleren. Ik werk en ik verzorg mezelf. Aan de buitenkant zie je niets. Maar van binnen sterf ik langzaam.'

Er rijdt een politiewagen door de straat. 'Voor hen hoef ik niet meer bang te zijn.' De groene kaart die ze in haar hand klemt, is de vrijbrief. 'Het leven hier is niet vrij. Ik word snel ouder. Ik mis mijn moeder. En waarvoor? Voor een open lucht gevangenis.'

Ze heeft haar vertrek stil voorbereid. Zoveel mogelijk veiligheidsmaatregelen ingebouwd. Ze weet niet wat ze aantreft in haar thuisland. Of ze ongemoeid door de douane komt. Ze weet niet of ze niet meteen gearresteerd wordt. Haar vlucht destijds haalde de krant. Overheidsmedewerkers noemden haar een landverrader. Een grotere aanklacht is ondenkbaar in haar vaderland waar een totalitair regiem met straffe hand heerst.

Maar toen ze op een avond uitschoot met het vleesmes en zichzelf lelijk sneed. Toen ze niet naar een arts kon om het bloeden te stelpen. Daar zat op haar kamertje, toekijkend hoe het bloed met iedere hartslag harder uit haar hand stroomde. Toen besloot ze dat ze niet langer in Nederland wilde blijven.

Ze is jong en intelligent. Ze voorziet volledig in haar eigen onderhoud, ondanks het werkverbod dat geldt voor illegalen. Ze werkt bij mensen thuis en achter coulissen. Ze heeft vrienden gemaakt en fietst met tulpen op haar bagagedrager door de stad. Een mooie, jonge, krachtige vrouw die goed Nederlands spreekt en schrijft. Een aanwinst zou je denken voor een vergrijzende samenleving.

Ze vertrekt. Ondanks het negatieve reisadvies dat geldt voor haar land van herkomst. Ondanks haar eigen angst. Want de autoriteiten hier zijn voor haar niet beter dan de heersers daar. Liever het gevaar thuis onder ogen zien, dan bang ontheemd schuilen. Ze is dapper en sterk. Net als vele van haar lotgenoten. Maar de moed en de kracht die nodig zijn om onderdrukking te ontvluchten, worden niet gezien in een samenleving die geregeerd wordt door lafaards.

###

Economische moord en economische zelfmoord ineen

Het stuk op nonfiXe 'De vicieuze cirkel van de armoede' van gisteren, haalt de Internet krant DeWereldMorgen.be aan. In dat artikel spreekt de Belgische auteur Professor Dr. Etienne Vermeersch aan op gebrek aan ethiek en onkunde. Onkunde die blijkt uit de uitspraak dat een minister de wet moet volgen. De regering maakt de wet! De wet is geen statisch begrip, die dient mee te fluctueren met het maatschappelijk belang, zo valt de tekst te parafraseren.

Dan is het avond. Minister Kamp vertoont zich op de Nederlandse televisie. En hij doet wat de Belgische prof voorschrijft, maar nog een graadje erger. Hij refereert aan de wet die hij heeft te volgen - neemt geen verantwoordelijkheid voor het maken van wetten - en vervolgens slaat hij ons juridische staatsbestel van tafel door de Raad van State in de hoek te zetten. Een Raad van State overigens waar zijn vriend Donner een niet onbelangrijke functie bekleedt die hij op weinig transparante wijze heeft verkregen.

In beide gevallen gaat het over asielzoekers. Dat die vooral weg moeten en niet mogen werken. Kort door de bocht? Nou nee, want daar komt het bottom line op neer.

In Griekenland klaagt een 77-jarige apotheker zijn regering op de meest genadeloze wijze aan. Dimitris Christoulas pleegt zelfmoord met een pistool op het drukke Syntagmaplein in Athene. In zijn afscheidsbrief staat dat hij liever waardig aan zijn einde komt, dan eten te moeten zoeken in vuilnisbakken. Het zelf bijeen gespaarde pensioen van de man is in de rook der bezuinigingen opgegaan. De Grieken spreken van economische moord in plaats van over zelfmoord.

De Belgen en de Nederlanders zijn niet beter. Hier plegen kabinetsleden even harde economische aanslagen, liefst op de zwakste groepen in de samenleving. Vandaag in Nederland zijn de jongeren aan de beurt, die geen stage mogen lopen om hun studie af te ronden. Ze moeten terug naar derde wereld landen die gekort worden op ontwikkelingsgelden, en krijgen zo min mogelijk vaardigheden en kennis mee.

Tegelijkertijd twittert Groenlinks kamerlid Tofik Dibi dat in 2025 470.000 extra mensen in de zorg nodig zijn en de prognose is dat er maar 20.000 beroepskrachten bijkomen.

Dus, wat doen we: we sturen waardevolle arbeidskrachten weg naar een lege toekomst en creëren tegelijkertijd een tekort waar we zelf de dupe van zijn. Dat is economische moord en economische zelfmoord in een.
Bravo!

###

De Doorschuiffabriek

Johan denkt aan zijn caravan, terwijl hij zijn e-mail opent. Het ding kan wel een wasbeurt gebruiken, voordat hij en zijn vrouw er volgende week mee op uit trekken. Wanneer kan hij dat doen? Misschien kan hij vanmiddag na de lunch weg. Hier is toch niet veel te beleven. Johan werkt bij provincie Likmevestje. Al zo’n dertig jaar. Sinds hij zijn studie regionale economie afrondde. Hij kent het klappen van de zweep inmiddels.

In de mailbox zit een pdf met teksten over een krachtig Europees project waarvan Johan de manager is. Met een zucht opent hij het mailtje. ‘Wat willen ze nu weer?’ Maar het valt mee. Hij hoeft alleen maar akkoord te geven. Zonder naar de inhoud te kijken, roept hij zijn secretaresse. ‘Akkoordeer jij die teksten even voor me. Ik ben vanmiddag buitenshuis en kan niet gestoord worden.’ Hij pakt zijn jas van de kapstok en vertrekt.

Aan de andere kant van het provinciehuis heeft Hugo een bespreking over een brochure die hij moet uit besteden. Gelukkig zijn er door het College preferred suppliers aangewezen en hoeft hij alleen maar op de lijst te kijken wie er aan de beurt is voor de opdracht. Nadat Hugo genoteerd heeft wat de oplage moet zijn en waar de dozen met drukwerk straks heen moeten, opent hij zijn pc. De secretaresse van Johan bevestigt in een e-mail dat de pdf over het Europees programma goedgekeurd is. Hugo zendt met een druk op de knop de teksten door naar de drukker. Zo weer iets afgerond. Tijd voor koffie.

Een week later worden tweehonderd boeken met essays afgeleverd in de hal van het provinciehuis. Johan is met zijn vrouw en caravan op pad. Hugo neemt ze aan. De secretaresse weet niet voor wie de uitgave bedoeld is. De dozen worden zolang opgeslagen.

Na een maand vraagt de gedeputeerde aan Johan waar de teksten zijn. Hij wil ze meenemen naar Brussel waar een nieuwe tender is. Door te laten zien hoe goed ze dat vorige project hebben gedaan, hoopt de bestuurder geld los te krijgen voor een volgend project. Johan is de boekjes allang vergeten. Hij voelt lichte paniek opkomen en blaft naar zijn secretaresse. Zij weet het ook niet. ‘Je bent incompetent,’ gromt Johan. ‘Ik zal het zelf wel weer oplossen.’ Hij belt met Hugo. ‘Ja, ik kan het me herinneren,’ zegt die. ‘Maar waar liggen die dingen ook al weer? Ik zoek het uit.’

Johan neemt de middag vrij. Hij kan niet tegen zoveel stress. Rond vieren belt Hugo op zijn mobiele telefoon. ‘Gevonden.’ De volgende ochtend brengt Johan de boeken naar de gedeputeerde. Hij heeft zelf de tekst nog steeds niet gelezen. Maar het ziet er aardig uit. En, helemaal volgens de huisstijl van Likmevestje. De bestuurder complimenteert Johan en suggereert dat hij op de lijst staat voor een promotie. Om dat te vieren, belt Johan zijn vrouw en vraagt of ze die middag met hem wil lunchen in de stad. ‘Hier is toch niet veel te doen,’ zegt hij. ‘Dan kunnen we meteen even kijken naar nieuwe kussens voor in de caravan.’

De gedeputeerde op zijn beurt, kijkt evenmin naar wat er geschreven staat. Hij laat een doos boeken in zijn dienstauto zetten en vertrekt naar Brussel. Daar maakt hij indruk met de uitgave, die ongelezen het archief in gaat. De provincie krijgt subsidie voor een volgend project, hetgeen de gedeputeerde meer aanzien in het College geeft. Johan maakt promotie en koopt een grotere caravan.

De boeken liggen in diverse kasten. Ongelezen. Dat is maar goed ook voor Johan en zijn vrienden. Want de vormgever, de preferred supplier, wist helegaar niet wat hij ermee aan moest. Het waren Engelse teksten. Hij heeft zijn best gedaan. De arme zzp-er is een drukke man en neemt niet de tijd om zich te verdiepen in de inhoud van wat hij vormgeeft. Als gevolg daarvan staan grafieken op de verkeerde plaats, zijn alinea’s driedubbel afgedrukt en andere overgeslagen. Er staan wat onleesbare tekens in de tekst en de inhoudsopgave klopt niet. Maar dat geeft niet, want het kan niemand iets schelen.

Voor wie het zich afvraagt: De schrijvers zijn al lang uit beeld. Ze hebben betaald gekregen en daarmee basta.

###

Burgerlijke Ongehoorzaamheid YES!!

Hij woont al tien jaar in Hoogblokland, een dorp met 1464 inwoners in de Alblasserwaard. Hij is vader, echtgenoot en Afghaan van geboorte. Gevlucht. Uitgeprocedeerd. Zijn gezin mag blijven. Hij niet.

Mohammed Rafiq Naibzay moet terug naar Afghanistan. Maar niet als het aan de bewoners van Hoogblokland ligt. Burgemeester Els Boot schaart zich achter hen en heeft de politie verboden om mee te werken aan uitzetting van Naibzay: ‘Ik ben als burgemeester gehouden aan mijn zorgplicht voor elke inwoner. Ik kan niet met de handen op de rug een dergelijk drama in mijn gemeente afwachten. Daarnaast staan de inwoners van Hoogblokland vierkant achter het goed geïntegreerde gezin. Ik heb dan ook alle reden om mij ernstige zorgen te maken over wat een uitzetting teweeg zal brengen in de gemeenschap.’ Zo is op 26 maart 2012 te lezen in Gorkums nieuws. De gemeenteraad heeft een brandbrief geschreven aan Gerd Leers. Peter Breedveld schreef tweemaal over het gezin in Frontaal Naakt. Mauro’s vrienden maken zich sterk.

Naibzay moet blijven. In Hoogblokland worden petities geschreven, bijeenkomsten georganiseerd, plannen beraamd en schuilplekken ingericht.

Kortom: Den Haag heeft het nakijken.

De inhumane migratiepolitiek van de afgelopen jaren, de jacht op mensen, het opsluiten in zwaar beveiligde gevangenissen van onschuldige mensen en ja, zelfs kinderen, de deportaties ... Eindelijk pikken we het niet langer dat dit in onze naam gedaan wordt. En brave burgers verzetten zich, weigeren nog langer te berusten en ze overtreden, als het moet, de wet. Want die wet die spoort niet. Die is ethisch fout. Mauro was de prins die de kikkers in de laaglanden wakker kuste en het koude bloed opwarmde.

Ieder dorp, iedere wijk heeft z’n eigen Naibzay en z’n eigen Mauro of zoals in Vught z'n eigen Afrisinia. En in ieder dorp en iedere wijk staan mensen op om deze te verdedigen tegen de eigen Nederlandse overheid. Goed zo Nederland! Verdedig je traditie van tolerantie en gastvrijheid. Ga staan voor de Rechten van de Mens, van ieder mens en geef ze in Den Haag maar iets om écht over na te denken: de basis van hun regeringsbevoegdheid. Want volgens mij is die nogal wankel...

###

Het is ons niet gelukt

Barokke zuilen, bloemen, veel bloemen, de Maagd, een skelet en Perzisch tapijt beschenen door Oosterse lampen, gitaren, portret, alles asymmetrisch maar doordacht links en rechts van de standaard waarop de kist kwam, een houten, planken kist terwijl de Vorst en de Drie Ons diagonaal als wachters rechtop, kaarsrecht maar met knipperende ogen hem bewaakten – hem die ze niet hadden kunnen redden, samen met al die vrienden, die ook gefaald hebben. De vlakke vloer als In Memoriam huiskamer. De theaterzaal tot trap en podium bevolkt. Een loodzwaar afscheid. Het is ons niet gelukt.

Jouw zelfverkozen dood, wij wisten dat je dat wenste, wij wilden je stoppen. We konden het niet. Jij bent er nu van af. Wij niet. Nog lang niet.

Onze theaterman met twee kanten; Licht – spot on – en Zwart als een zelfimploderende ster. Wat was je eenzaam tussen ons allen die van je hielden, op je dreven en je aanzwengelden. Tussen ons die - met wie je, aan keukentafels zat, en alles besprak behalve de allerlaatste beslissing die je nam, die van jou alleen was. De bevrijdende beslissing?
Theater is twijfel.

Boosheid en Begrip. Verwarring en Bewondering. Oneindig Jammer maar Dapper. Dat vonden we vandaag bij elkaar toen we je Vaarwel zeiden. Honderden schuldigen in één theaterzaal. Honderden machtelozen op één tribune.

Je hebt je eigen publiek omgevormd tot spelers in jouw laatste voorstelling. Als in een surreëel toneel liepen we stuk voor stuk naar jouw kist, zonder te geloven dat het echt zo was. Dat je het echt gedaan had. Maar jankend als een kind dat zijn moeder zoekt. Scheurend als een valse gitaar zonder ogen. We volgden jouw regie-aanwijzingen, strompelden door jouw decor en de Vorst en de Drie Ons bewaakten jou. Zo kwetsbaar, zo broos, zo echt en niet meer hier.

Het is ons niet gelukt.

###

En Bataille!

Een klein meisje vecht voor haar leven, onderkoeld in een couveuse. Ze weet niet eens wat het is, leven. Een dag oud, een dag in slaap. Toch zegt iets haar dat het de moeite waard is.
En bataille!
Een volwassen man neemt zijn leven. Vierenveertig jaar ervaring zeggen hem dat het nooit beter gaat worden. Hij is moe van de spoken in zijn hoofd. Rust!
Tussen hen door lopen de anderen, van huisdeur naar autoportier, van auto naar airconditioned kantoor. Iedere dag, behalve op de geïdealiseerde vrije dag, dan gaan ze naar de supermarkt, doen hun boekhouding, wieden onkruid omdat het moet. Eindelijk weekend! Avond voor de tv, of naar de kroeg, eten met vrienden en steeds maar weer dezelfde gesprekken.

Dat begint al jong, wanneer je naar school gaat. Het eerste wat je leert is je aanpassen, doen als de anderen. De kinderen die zich daartegen verzetten, daar weet ons systeem wel raad mee. Ze worden geknecht door leerplichtambtenaren als ze een keer te vaak te laat zijn, ook al was er onderweg van huis naar school een spin een web aan het weven of een stoeptegel die scheef lag en daardoor aandacht vroeg.
Of je hebt ADHD of een variant daarop en krijgt medicijnen tegen je drukte. Het is namelijk lastig, zo druk als jij bent. Zo snel afgeleid.
Als je geen ADHD of een variant erop hebt, maar wel enigszins afwijkt, dan ben je op z’n minst dyslectisch. Ook vrij lastig voor de leerkracht, want ja, er zitten 30 leerlingen in een klas. En allemaal hebben ze wel wat.

Nu zijn we er: Allemaal hebben ze wel wat.
Die kinderen zijn namelijk individuen, met eigen wensen, dromen, angsten, talenten enzovoort. En ze hebben nog (net) niet geleerd dat je eigenheid moet verstoppen. Daarvoor zitten ze in een klas met nog dertig anderen. Dat is wat ze daar moeten leren: Aanpassen. Conformeren biedt comfort.

Tussen het vechten voor je leven en de doodswens ligt een eindeloos schijnende leegte van soms wel tachtig jaren alledaagse verveling, zekerheden waarmee we onze tijd doden. We vergeten het existentiële gevecht waartoe we op aarde zijn. We conformeren aan comfort.

Dat meisje, die kleine leeuwin bleek tussen de lakens van hygiëne, onaangeraakt, zal zij, als ze wint, zich ooit laten temmen door de conventies die ons, haar soortgenoten, levend dood houden?

GODNONDEJU

Wij zijn sukkels. Wij leven niet. Wij zijn bang en doen maar liever niets. Tot we geraakt worden. Diep. Door iets wat op het scherp van leven en dood snijdt en wonden achterlaat die de vaste baan en de supermarkt niet kunnen helen. Iets wat we niet weg kunnen consumeren.

En wie dat niet lukt? Wie probeert het geheim van leven te ontdekken, een andere route neemt en vragen tegenkomt waarvan de antwoorden niet in de schappen van de super liggen. Die wordt of goeroe (en geconsumeerd) of uitgestoten.

Maar: Leven is risico’s nemen, ademen, rennen, slapen en vallen en nieuwsgierig zijn, je vooral wel laten afleiden – griezelend en gefascineerd - door een fabuleuze spin, stilstaan bij een ander. Als de man van vierenveertig dat had gevoeld was hij er misschien mee doorgegaan, met leven. Als de brave burger dat voelt, wordt hij minder braaf. Als je dood wilt, heb je in feite niets meer te verliezen, dan kun je er vol inbeuken. En als je wilt leven, geldt hetzelfde: En bataille!
Alleen voor degenen die noch dood willen noch willen leven, maar gewoon hun tijd uitzitten, telt dat ze de tijd moeten doden. Tot ze geraakt worden. Diep. Door iets wat op het scherp van leven en dood snijdt en wonden achterlaat die de vaste baan en de supermarkt niet kunnen helen.

Het kleine meisje in de couveuse weet het wel: zij leeft!
In die kleine steriele ruimte tussen de lakens van hygiëne.
Of het nu lang duurt of kort.

Mon enfant, ma petite, bonne route!

###

Deadline

Een touw met een knoop
Die je zelf legde
Bewust

En het is stil


In de stilte raas ik voort. Je had toch alles? Een huis, een baan, vrienden en talent? De dochter die thuis komt, trekt een natte fietsband over de vloer. Alles komt binnen door de voordeur. Jij hield die dicht. En toch kwam het binnen, de natte band wiste de sporen van de zon. Modder.


Een springerige enthousiaste man, wat mager waarschijnlijk omdat hij voortdurend in beweging is, vertelt over de jamsessie en het is net of ik ‘m opnieuw beleef. Het is pauze en we staan buiten in de nazinderende zomernacht. Pilsje in de hand. De bungeejumper is alweer door naar zijn volgende voorstelling. Die is nog in de maak: Een zacht project over onrecht geschreven en gespeeld door jonge makers. ‘Ze zijn nog aan het schrijven. Mogen ze eens met jullie komen praten?’

Je hing het touw
En keek of het hoog genoeg was
Testte de knoop
Nog een keer

Acrobaten springen tussen de bomen, maar wij zitten in het gras als picknickers met ieder een glas wijn in de hand. Ons lachen schatert tussen de kreten van de buitelaars door. De beweeglijke man moet het in deze houding vooral van zijn mimiek hebben. Dat lukt onwaarschijnlijk goed. De verontwaardiging over cultuurbezuiniging kleurt tot onder zijn bril, dan wit, bijna strak gelaat. Oranje geel: ‘Ik ken een regisseur die hen kan helpen’. Hij wijst naar de acrobaten.

Zing Vecht Huil Bid Lach Werk & Bewonder

Het is een stuk over vreemdelingen, gespeeld door vreemdelingen, de acrobaten die naar de hemel sprongen, maar voor wie de Nederlandse grens potdicht blijft. Hij loopt rond in zijn verende pas en beweegt als een postelastiek, de wat magere man. Alles wat hier nu gebeurt, valt onder zijn verantwoordelijkheid. Dit is wat hij doet: theater maken of liever nog theatermakers theater laten maken. ‘Kom naar de voorstelling van Jan Martens’, fluistert hij tussen de bedrijven door, ‘I can ride a horse whilst juggling so marry me’ en fladdert weg.

Wat dacht je?
Of dacht je niet?
Voelde je?
Of was je zonder tastbaar
Iets

‘Ik laat je wat zien,’ zegt hij tegen een van de acrobaten en neemt hem mee naar een dansvoorstelling. ‘Kom met me mee,’ zegt hij en loopt door bossen. Hij praat over dans en theater, over makers, veel over makers. Een hond loopt weg. Die weet meer. ‘De auto rijdt niet,’ zegt hij en laat zich slepen. Zijn oude Mercedes heeft het allang gezien.

Het touw hing stevig
De knoop was sterk
Je wil was krachtig

Toen was het stil
In het decor van je dood

###

Het gebaar telt

Neem het verhaal van de jongen die bij de kassa van de supermarkt ontdekt dat hij zijn boodschappen – 2 pakken yoghurt van in totaal € 0,85 – niet kan betalen met zijn pinpas. De blog ‘Omdat ze het niet kunnen bedenken’, beschrijft hoe de keurige burgers in de rij achter hem zich ergeren aan het oponthoud dat hij veroorzaakt, en niet op het idee komen om het ‘even’ voor hem te betalen.

Er komen nogal wat reacties op dit verhaal, sommigen in het openbaar, anderen in de privacy van een woonkamer, en de meeste mensen zijn verontwaardigd over het gebrek aan empathie van hun landgenoten voor een asielzoeker die 3,5 kilometer heeft gelopen om twee pakken yoghurt te kopen.

Godfried legt een andere nadruk in zijn reactie onder de blog. Hij vindt dat de waardigheid van de man wordt aangetast als een ander zijn boodschappen ‘even’ afrekent. Daarnaast: Houd op met je te ergeren omdat iets niet efficiënt gebeurt. Als je even moet wachten, dan wacht je gewoon maar. Soms kost iets wat meer tijd.

De vraag is of je waardigheid wordt aangetast als een onbekende hulp aanbiedt. Een klein gebaar kan een beleving omdraaien van negatief naar positief – andersom overigens ook – en daarmee hele levens veranderen.

Mijn eigen ervaring in Tunis bijvoorbeeld, na een beroving en een spectaculaire treinsprong door mijn lief die de dief van zijn rugzak met zo’n beetje alles aan papieren, pasjes en geld erin najoeg, keihard op een verlaten perron terecht kwam en uiteindelijk toch alles kwijt was met een paar gekneusde ribben als bonus erbij.
Ik zat in de trein die gewoon doorreed en zag hem vallen. Leuk is anders. Maar wat gebeurde er, de hele coupé stond op om me bij te staan. Ik werd naar een agent gebracht en zij deden het woord voor me. Een Libische vrijheidsstrijder gaf me cash geld, zijn schoonzus en vrouw brachten een koel flesje fris. Voelde ik me aangetast in mijn waardigheid? Nee, ik voelde me gesteund door volstrekt onbekenden. Nadat eenmaal bleek dat mijn lief – op die ribben na – ongedeerd was, werd de negatieve ervaring van de roof tot een positieve beleving.

De jongen die aan de kassa stond en zijn yoghurt niet kon betalen, hoe zou zijn beleving zijn? Voelt hij zich nog meer onwelkom in dit koude land waar mensen langs elkaar heen lopen zonder te groeten, omdat je elkaar nu eenmaal niet kent? En waar mensen opzichtig zuchten als je vertraging veroorzaakt? Of zou hij zich meer gewenst voelen als de struise blondine achter hem in de rij een klein gebaar had gemaakt?
Ik denk dat laatste. Waardigheid is niet uit te drukken in kleine of grote geldbedragen. Waardigheid is gezien worden en af en toe een vriendelijk gebaar ontvangen van een medemens.

Stel, zij had voor hem betaald. Dan was hij thuisgekomen met de begeerde yoghurt en een verhaal. Een verhaal dat uitdrukt dat Nederlanders misschien niet zo koud zijn als ze lijken en dat hij misschien niet zo ongewenst is als de vreemdelingendienst hem wil doen geloven.

Het gebaar telt. Wanneer het met dédain wordt gedaan, in dat geval heeft Godfried gelijk. Maar als een warme hand uitgestoken wordt, van mens tot mens, kan het verschil maken, want je wordt gezien. In een samenleving waar je ertoe doet, ongeacht het feit of je wel of geen saldo op je bankrekening hebt staan.

Afbeelding: Joost Sicking, potlood op papier, 1964

###

Rechte Rudi

Rudi Terlinge is een grote rechte man, alles aan hem is recht. Er lijkt geen einde te komen aan de rechtheid van zijn bestaan. Zijn jukbeenderen, recht. Zijn neusbeen, kin, schouders, zijn armen, zijn rug, buik, dijen, billen en kuiten, alles is recht. Ook zijn brein. Voortdurend berekent hij de kortste weg, die altijd een rechte lijn is. Voor omwegen heeft hij geen tijd. Liever een afkorting. Hij is elektro-technisch ingenieur getraind in het ontwerpen van netwerken die ordentelijk door steden en over het land lopen, keurig genummerd, samenkomend in een trafo waarna ze zich opnieuw vertakken. Een heerlijk overzichtelijk systeem. Duidelijk. Wat je erin stopt, komt er uit. Soms is er een storing. Dan slaapt Rudi niet eer hij de som heeft opgelost. Hij loopt in gedachten langs de kabels en leidingen, speurt naar oneffenheden, kronkels en knopen, totdat hij het vraagstuk heeft opgelost.
Zo leidde hij ook zijn leven, een rechte lijn van wieg naar graf. Uitgestippeld en oneffenheden, knopen of kronkels recht trekkend. Hij trouwde met het meisje van de overkant, de dochter van een timmerman, nadat hij zijn studie aan de universiteit van Eindhoven cum laude had afgesloten. Op zijn vierentwintigste had hij een baan bij het energiebedrijf, een rijtjeshuis met hypotheek en was zijn jonge vrouw zwanger van hun eerste kind. Rudi timmerde samen met zijn schoonvader een rechthoekige kinderkamer waar het ledikant als een liniaal midden in de ruimte stond. De commode was waterpas met een rekje ervoor, zodat de kleine er niet vanaf kon rollen. Alles was perfect.
Hij maakte snel carrière, werd chef van operaties en later manager in een vierkant kantoor met glazen muren en voor de deur een parkeerplaats voor zijn leaseauto. Inmiddels waren er twee kinderen, een koningskoppel. Zijn vrouw vond het rijtjeshuis te klein en Rudi kocht een kavel om zijn eigen villa op te bouwen. Zijn schoonvader hielp klussen. Hij legde zelf de elektriciteit aan en mat de hoeken na. De precisie van het bouwwerk is verbazingwekkend. Alle hoeken zijn exact 90 graden, de muren staan evenwijdig aan elkaar tot op de centimeter nauwkeurig. De kleur van de bakstenen is grijs en de kozijnen zijn stralend wit. Rudi heeft zijn eigen blokkendoos gebouwd. Tralies voor de ramen van de benedenverdieping geven een veilig gevoel, maar zijn niet echt nodig, want er zit een geavanceerd alarmsysteem bij de voordeur. Het balkon aan de ouderlijke slaapkamer geeft uitzicht over de tuin, een vierkant gazon met er om heen een pad. In het midden van iedere zijde, in een hoek van precies 90 graden, ligt een ander pad dat naar het midden van het gazon loopt, waardoor het grasveld in vier gelijke stukken verdeeld is. De paden kruisen elkaar op een vierkant pleintje waarop de plastic witte tuinmeubels zomer en winter doorstaan. In de zomer liggen er blauw geruite kussens op de stoelen.
Naast het huis is de oprijlaan voor de leaseauto die eindigt in een schuurtje voor de fietsen en de brommer van zijn zoon. Rudi maait het gras zorgvuldig iedere week zodat het niet langer noch korter is dan vier centimeter. Als het gras gemaaid is, loopt hij met een notitieboekje naar de meterkast en noteert de standen. Dan roept zijn vrouw voor een kop koffie met een stuk peperkoek en delen ze de weekendkrant. Daarna gaan ze naar de supermarkt, waar ze voor een week boodschappen doen en Rudi fietst vervolgens naar de voetbalclub waar zijn zoon in het tweede elftal speelt. Het ritme en de regelmaat in zijn ordelijke leven bevallen Rudi. Hij voelt zich zeker tot aan zijn pensioen.
Maar de Nederlandse overheid heeft andere plannen met de energiesector. NUTS bedrijven zijn uit de mode. De semiambtelijke status van de medewerkers heeft hen in slaap gesust, de tijd waarin je een baan voor het leven had, is toch echt wel voorbij. Om de efficiency te verhogen en kosten te drukken, besluit Den Haag tot vrijgeving van de energiemarkt. Concurreren op prijs en kwaliteit. De hele boel wordt opgeschud en zorgt voor flinke verschuivingen. Het netwerkbedrijf zal gesplitst worden van de leverancier, zodat de laatste zich kan meten op de wereldwijde markt. Rudi hoort in de directiekamers de opgewonden stemmen van nieuwe managers, mannen en vrouwen die niet zijn opgegroeid in de energie, maar die managen als vak hebben, voor wie het niet uitmaakt of het product nu suiker, kleding of zoiets elementairs als elektriciteit is. Hij zwijgt. Dat doet hij altijd als hij zich geen raad weet met een situatie. Hij zoekt naar de rechte lijnen en strakke verbindingen. Zijn zwijgen wordt opgevat als wijsheid. Rudi maakt een nieuwe carrièrestap, hij wordt directeur van het meetbedrijf. Dat zit precies tussen het netwerk en de leverancier in. Het is nog onduidelijk of het meetbedrijf geliberaliseerd wordt of niet. Een schemerige situatie die vraagt om tact en visie. Niets is meer recht. Uiterlijk kalm stapt Rudi zijn nieuwe kantoor in en hij noteert meteen dat de muren scheef staan. Hij corrigeert zijn ademhaling met zijn blik gericht op de geruststellende lijnen van de tapijttegels. Bij de deur gaat het verkeerd. Een van de tegels is niet zorgvuldig afgesneden.
Vanaf die dag verandert er iets in hem. Zijn natuurlijke zelfverzekerdheid verdwijnt en hij begint op zijn nagels te bijten. Toch heeft niemand het door. Zelfs zijn vrouw niet.

###

De risée van Tunesië

Wel eens geprobeerd om iets te leren, zonder te laten merken dat je het wilt leren? Want stel je voor, als het niet lukt, of als je te weinig doorzettings- vermogen toont, dan lachen ze je uit. Erger, je daalt in je eigen achting.

In juni 2007 schreven Frank van Empel en ik voor het blad 4P over motivatie en interviewden daartoe klinisch psycholoog Menno Mennes. ‘Motivatie begint met fantasie’, zei Mennes. Ik quote hierbij uit ons eigen interview. ‘Dan ben je nog veilig. Je hoeft niets waar te maken. Pas als je ergens moeite voor doet, word je kwetsbaar. Dan begint de misère, want je faalt of je slaagt. De fantasieën waar je geen moeite in steekt, draaien om zichzelf heen. Deze hebben geen invloed op je zelfbeeld. “Effort” ofwel ergens moeite voor doen, betekent dat je zelfbeeld risico loopt. Wat als je faalt? Hoe ga je daarmee om? We kennen allemaal de verzachtende omstandigheden waarmee we onze mislukkingen toedekken. “Ik kan die toonladder wel spelen, maar ik heb niet genoeg tijd om te oefenen”. Op dat moment maak je een loopje, terug naar de fantasie. Er is nog geen realiteit bij komen kijken. Het is allemaal je eigen beleving. Dan ineens komt de werkelijkheid om de hoek. Die slaat in als een bliksemschicht en leidt tot verandering van de beleving. Je leraar zegt bijvoorbeeld dat jij de belabberdste violist bent die hij zich maar kan voorstellen en dat je het nooit zult leren. Deze leraar zul je verwerpen. Het is een sukkel en een stomkop. Anders gaat het als hij zegt dat je heus wel aanleg hebt, maar een beetje meer moet oefenen. Hij bevestigt jouw coping behaviour. Resultaat: jij gaat beter je best doen en je raakt toegewijd (dedicated) aan de leraar. Ondertussen stel je jezelf iets anders in, meer gericht op de realiteit.’
Volgens Mennes gaat het om het verloop van het ‘internal selfassesment’. Als je in staat bent om jezelf ervan te overtuigen dat het normaal is dat je niet meteen een meester bent, bouw je ‘self esteem’ op, eigenwaarde. Ondertussen stel je wel je fantasie een beetje bij. ‘Het is een dynamisch gebeuren. Mensen die goed in staat zijn om de werkelijkheid te neutraliseren met hun coping behaviour krijgen meer en meer zelfvertrouwen en durven steeds meer.’ Aldus Mennes.

Simpel dus: ‘cope with it’. Vandaag op facebook daagde een tweeëntwintig jarige me uit. Dezelfde meid die me een maand of drie geleden spelenderwijs wat basis Tunesisch bijbracht. Omdat het spelenderwijs ging, hoefde ik me niet te schamen voor mijn gebrekkige geheugen. Dat veranderde vanmiddag.

Ik stuurde haar de foto van een vogel, met als bijschrift: Vrijheid en een beetje lente voor jou, Vlieg!. Dat vond ze leuk. Toen ontstond de volgende conversatie, en plein public, op haar profielpagina:
Zij: c'est mignon ♥♥♥ merci ma chère :** ah Caro tu te rappelle de son nom en arabe ??
Ik: olala ... presque, attends... halouch c'est un mouton..
Zij: hahahahahaha tu veux que je t'aide :p en fait je crois que les petits de la famille t'ont appris le nom n'est ce pas ? ;))

OK, de kinderen hebben het me geleerd – ik ben nog dommer dan de kinderen...

Ik: atouyour? (stiekem gegoogled)
Zij: oui allouch c'est le mouton et le pluriel c'est alelich :p mais comment on dit oiseau ?? allez y !
Ik: Allez, aide cette allouch, si ce n'est pas atouyour? Qu'est ce que c'est cette oisseau?
Zij: oui c'est correct mais en dialecte tunisien on dit asfour ;) tu te rappelle ?? le pluriel c'est assafir ;)
Ik: pfff, bon! Asfour!! xx
Zij: hahahahahaha enfin !

Onbekende: hhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhhh super de voir cette conversation. c 'est mimi
3 uur geleden · Vind ik leuk · 1

En daarna regende het ‘Vind ik leuk’s door diverse Tunesiërs die ik niet ken en nog minder begrijp... Toen heb ik Menno Mennes er nog maar eens bij gehaald en ben begonnen met het ‘copen’. Uiteindelijk kun je iets niet leren, als je geen fouten maakt.
Die bange vogel gefotografeerd op mijn hand is tenslotte ook gaan vliegen.

###

Sound & SandMan

AU! Een steen valt op zijn kale hoofd. Niet zo maar een steen, een stuk rots, hardsteen. Gelukkig heeft Eddy een harde kop. Als de duizelingen verdwenen zijn, raapt hij de knaap op. 'Die is drie miljard jaar oud', zegt zijn Chinese vriend, degene die hem mee de bergen in heeft genomen. 'En boordevol olivijn, een mineraal.'
Ed wrijft over de zere plek. 'Olivijn?''Een van de meest voorkomende mineralen ter wereld. Het bindt CO2, ontzuurt gronden, is gezond voor planten.' De Chinese vriend loopt alweer door. Ed volgt, de steen in zijn hand.
Terug in zijn hotelkamer, googelt hij 'olivijn'. Nu is googlen niet altijd gemakkelijk in China, maar Ed kent de weg inmiddels. Hij is hier al een paar maanden. Een soort sabbatical. Hij heeft zijn jeugd doorgebracht in de muziek, de Dizzy Man's band. Was de eerste soundmixer van Nederland. Toen had hij nog haar. Veel haar. Het geluid moest goed zijn, zuiver. Ed begon boxen te ontwerpen en zelf te timmeren.
Zo ontstond Stage Accompany. Eddy was sound architect. Hij ontwierp de blue box, leverde geluidsapparatuur aan beroemde musici en reisde de wereld over. Maar wie groeit, valt ook. Ed is in China om na te denken over hoe hij verder wil - de vijftig ruim gepasseerd, maar nog lang niet moe - als die steen op zijn hoofd valt. Hallooo!
Zijn zoektocht leidt Eddy terug naar Nederland, Utrecht om precies te zijn. Daar onderzoekt prof. Olaf Schuiling de eigenschappen van olivijn. Schuiling bevestigt wat de Chinese vriend zei: olivijn bindt CO2 door verwering. Het is een natuurlijk proces waarmee de aarde zichzelf in balans houdt. Als je het verpulvert, zijn er meer raakvlakken, dus meer kooldioxide-opname. Het werkt het beste als het vochtig is, en een beetje warm.
De entrepreneur in Eddy werd wakker tegelijkertijd met de wereldverbeteraar. 'Overal uitstrooien, dus.' Hij richt een nieuw bedrijf op, greenSand, met de wetenschapper Schuiling als adviseur. Duurzame ontwikkeling zoals het hoort te zijn: mens, natuur en economie zonder af te wentelen op anderen of volgende generaties. We ruimen de rotzooi op, herstellen de balans en gaan voor een gezond klimaat.
Olivijn laat zich mengen met verschillende soorten zand: potaarde, tuinaarde, maar ook zand wat gebruikt wordt in de bouw en aanleg van straten en pleinen. Het dient wel op de goede manier vermalen te worden, soms heel fijn, soms grof. Puur gemalen olivijn is grijsgroen. Het mooie is, iedereen kan meedoen: greenSand

###